Mosiądz – właściwości i zastosowanie w przemyśle

Mosiądz to stop metali znany i ceniony już w czasach starożytnych. Spotykamy go na każdym kroku, choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy. To z niego wytwarza się mnóstwo przedmiotów codziennego użytku, takich jak choćby nawet polskie monety o nominałach 1 zł, 2 zł i 5 gr, garnki czy klamki. Ponadto, ze względu na swoje wyjątkowe właściwości, mosiądz znalazł szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu.

Skład mosiądzu

Podstawowe składniki mosiądzu to miedź i cynk, przy czym zawartość tego drugiego pierwiastka waha się od 10 do 45 % całkowitej masy stopu. Warto wiedzieć, że właśnie ten parametr decyduje o kolorze produktu końcowego, który może być zarówno pomarańczowożółty, niemal czerwony, żółty, jak i srebrny. Zwykle do stopu dodaje się też inne pierwiastki, które determinują właściwości mosiądzu. Najczęściej jest to aluminium, chrom, cyna, krzem, mangan, żelazo oraz ołów, chociaż od wykorzystania tego ostatniego coraz częściej się odchodzi ze względu na jego silną toksyczność.

Rodzaje mosiądzu

Wyróżniamy cztery rodzaje mosiądzu różniące się od siebie zarówno składem, jak i właściwościami, które determinują jego zastosowanie w odmiennych gałęziach przemysłu:

  • mosiądze jednofazowe α zawierające do 30 % cynku. Wyróżnia je dobra plastyczność w temperaturze pokojowej, dlatego doskonale sprawdzają się w obróbce na zimno. Wraz ze wzrostem zawartości cynku rośnie ich twardość i wytrzymałość. Wykonuje się z nich między innymi łuski amunicji.
  • Mosiądze dwufazowe charakteryzujące się nieco większą zawartością cynku, co przekłada się na ich twardość, wytrzymałość, ale mniejszą plastyczność. Stopy te są mniej odporny na korozję niż mosiądze jednofazowe. Wykorzystuje się je przede wszystkim do produkcji blach, prętów, rur, wyrobów wytłaczanych, śrub itp.
  • Mosiądze stopowe wyróżniające się wysoką odpornością na korozję i dobrą skrawalnością. Ze względu na doskonałe właściwości ślizgowe wytwarza się z nich na przykład łożyska.
  • Mosiądze odlewnicze, czyli stopy dwufazowe, najczęściej wieloskładnikowe. W większości przypadków zwierają dodatek, ołowiu, manganu, aluminium lub krzemu.

Zastosowanie mosiądzu

Ze względu na swoje właściwości oraz różnorodność stopów o różnych parametrach mosiądz znalazł zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Przede wszystkim jest nieustannie obecny w naszym otoczeniu, głównie w postaci naczyń kuchennych, monet, medali, klamek, okuć, armatury kuchennej, czy różnego rodzaju drobiazgów. Ponadto, niektóre rodzaje mosiądzu, przede wszystkim tak zwany „biały mosiądz” zwany również „nowym srebrem” wykorzystuje się do wytwarzania biżuterii, sztućców, naczyń stołowych i wyrobów artystycznych. Istotnym aspektem zastosowania mosiądzu jest produkcja instrumentów muzycznych, zwłaszcza dętych. Stop ten jest również obecny w szerokiej gamie wyrobów śrubowych używanych przy połączeniach stałych, takich jak śruby, nakrętki, podkładki czy wkręty. Wreszcie, spotyka się go w przemyśle okrętowym oraz chemicznym, elektrotechnice, motoryzacji, a także budownictwie.

Sprawdź śruby, nakrętki i podkładki mosiężne od firmy Stalmut na https://stalmut.pl/sruby-nakretki-podkladki-mosiezne/